ضمایرفاعلی 

ضمیر کلمه ای است که جانشین اسم میشود .

ضمایر بردونوعند:متصل و منفصل

ضمایر منفصل ضمایری هستند که به تنهایی در جمله به کار میروند ومیتوانند نقش مبتدا(نهاد) ومفعول را داشته باشند.

ضمایر منفصل یا رفعی هستند یا نصبی وجری.

ضمایر منفصل مرفوعی (فاعلی)

هُو / هُما / هُم (برای مذکر غایب) او ، آن دو ، آنها

هِی / هُما / هُنّ  (برای مؤنث غایب ) او ، آن دو ، آنها

أنتَ  / أنتما / أنتم (برای مذکر مخاطب) تو ، شما دونفر ، شماها

 أنتِ / أنتما / أنتُنّ ( برای مؤنث مخاطب) تو ، شما دونفر ، شماها

أنَا (برای متکلم وحده ) من

نَحنُ (برای متکلم مع الغیر ) ما

ضمایر متصل مرفوعی (فاعلی)

ضمایر متصل رفعی همان علامتهای فعل شما میباشد که در نقش فاعل به کار میروند .

(ا-و-ن-ت-تما-تم-ت-تما-تن-ت- ی- نا)

ذَهبوا (رفتند): ذهبَ فعل است و ( و) فاعل آن است .

ضمایر متصل مفعولی

ضمایر متصل نصبی یا جری به فعل اضافه شوند نقش مفعول را دارند .

ه ،  ـه/هُما/هُم (برای مذکر غایب)

ها/هُما/هُنّ (برای مؤنث غایب )

کََ/کُما/ کُم (برای مذکر مخاطب)

کِ/کُما/ کُنَّ ( برای مؤنث مخاطب)

ی  (برای متکلم وحده )

نا (برای متکلم مع الغیر )

تُرینی -> نشانم بده

تریه -> نشانش بده

ترینا -> نشانمان بده

ضمایر منفصل مفعولی

 ایاه / ایاهم / ایاهم / ایاها / ایاهما / ایاهنّ / ایاک / ایاکما / ایاکم / ایاک / ایاکما / ایاکنّ / ایایّ / ایانا 

 ایاکَ نَعبدُ . تنها تو را میپرستیم . ایاک (تورا) مفعول میباشد .

ضمایر ملکی

ضمایر متصل نصبی یا جری درصورتیکه به اسامی اضافه میشوندمالکیت را میرسانند و نقش مضاف الیه دارند.

ه ،  ـه/هُما/هُم (برای مذکر غایب)

ها/هُما/هُنّ (برای مؤنث غایب )

کََ/کُما/ کُم (برای مذکر مخاطب)

کِ/کُما/ کُنَّ ( برای مؤنث مخاطب)

ی  (برای متکلم وحده )

نا (برای متکلم مع الغیر )     

کتاب من -> کتابی  

کتاب تو (مذکر)-> کتابکَ 

کتاب تو (مؤنث) -> کتابکِ 

کتابش (مذکر) ->  کتابه   

کتابش (مؤنث) -> کتابها   

کتاب شما (مثنی مذکر و مؤنث مخاطب) ->  کتابکما 

کتاب آن دو (مثنی مذکر و مؤنث غایب) -> کتابهما 

کتاب ما -> کتابنا

کتاب شما (جمع مذکرمخاطب) -> کتابکم

کتاب شما (جمع مؤنث مخاطب) ->  کتابکن

کتاب آنها (جمع مذکر غایب) -> کتابهم

کتاب آنها (جمع مؤنث غایب) ->  کتابهن 

ضمایر متصل نصبی یا جری به حرف جر اضافه شوند نقش مجرور به حرف جر رادارند .

قالَ لی -> به من گفت